Współczesna psychologia oraz różnego rodzaju techniki terapeutyczne oferują wiele metod radzenia sobie z emocjami, w tym z tymi trudnymi i traumatycznymi. Techniki uwalniania emocji są jedną z kluczowych koncepcji, i zyskują na popularności.
Techniki te mają na celu przede wszystkim redukcję stresu, lęku oraz innych negatywnych emocji poprzez różnorodne podejścia, w tym metody psychoterapeutyczne, jak i alternatywne.
Przykłady takich metod obejmują terapię katartyczną, ekspresyjną czy psychodramę oraz bardziej nowoczesne metody, jak Technika Emocjonalnej Wolności (EFT), Technika Uwalniania Emocji (ERT), Masaż tantryczny oraz holotropowa terapia oddychania.
Rodzaje technik uwalniania emocji
Techniki uwalniania emocji mogą przybierać różne formy, oczywiście w zależności od stosowanego podejścia terapeutycznego. Jedną z najczęściej stosowanych metod jest Technika Emocjonalnej Wolności (EFT), która łączy techniki somatyczne, takie jak stukanie w punkty akupresury, z afirmacjami akceptacji siebie. Kolejna z metod - Technika Uwalniania Emocji (ERT) – opiera się z kolei na terapii poznawczo-behawioralnej, oddechowej oraz ruchu oczu, aby umożliwić pacjentom desensytyzację wobec trudnych emocji. Dużą popularnością cieszy się również holotropowa terapia oddychania, w której proces uwalniania emocji opiera się na przyspieszonym oddychaniu i muzyce relaksacyjnej. Prowadzi to do głębokich, transformacyjnych doświadczeń emocjonalnych (Benfield & Munday, 2020).
Poza tymi trzema technikami, wyróżnia się również bardziej tradycyjne metody uwalniania emocji. Należy tu wymienić tradycyjną katartyczną terapię, która skupia się na pełnym przeżyciu i wyrażeniu emocji w bezpiecznym środowisku terapeutycznym. Inne techniki, takie jak psychodrama czy terapia ekspresyjna, umożliwiają pacjentom eksplorację emocji, głębokie odczuwanie przez odgrywanie ról lub artystyczne wyrażanie uczuć (Benfield & Munday, 2020).
Technika Emocjonalnej Wolności (EFT)
Technika Emocjonalnej Wolności (EFT) jest formą tzw. psychologii energetycznej, która łączy klasyczne techniki terapeutyczne, takie jak elementy terapii poznawczo-behawioralnej, z akupresurą, polegającą na stymulacji określonych punktów energetycznych na ciele (Irmak Vural i in., 2019). EFT jest szeroko stosowana w leczeniu lęku, traumy oraz stresu związanego z konkretnymi wydarzeniami, jak np. egzaminami. Technika polega na praktykowaniu poprzez stukanie (tapping) w określone punkty ciała przy jednoczesnym skupieniu się na źródle emocjonalnego dyskomfortu.
Badania przeprowadzone na tureckich studentach pielęgniarstwa wykazały, że trzy sesje EFT znacząco obniżyły poziom lęku egzaminacyjnego oraz stanu i cechy lęku, mierzonego za pomocą odpowiednich inwentarzy (Irmak Vural i in., 2019). Istotnym aspektem tej techniki jest połączenie aktywnej pracy z ciałem i świadomością, co prowadzi do zmniejszenia napięcia emocjonalnego poprzez zmiany na poziomie fizjologicznym i mentalnym. W EFT kluczowe jest używanie specjalnych zdań afirmacyjnych, które wspierają akceptację negatywnych emocji, a następnie ich uwalnianie.
Technika Uwalniania Emocji (ERT)
Technika Uwalniania Emocji (ERT) jest kolejną nowoczesną metodą, która skupia się na procesie desensytyzacji, czyli systematycznym wygaszaniu negatywnych reakcji emocjonalnych (McCoy, 2004). ERT łączy w sobie różnorodne techniki terapeutyczne, w tym terapię poznawczo-behawioralną, trening asertywności, pracę z oddechem oraz ruch gałek ocznych. Uczestnicy są szkoleni, jak samodzielnie radzić sobie z trudnymi emocjami poprzez używanie tych technik.
W badaniu pilotażowym przeprowadzonym na małej grupie uczestników wykazano, że pięć na sześć osób doświadczyło znaczącej redukcji poziomu stresu po 25 minutach stosowania techniki (McCoy, 2004). Co więcej, badania wskazują na znaczną poprawę w zakresie nie tylko redukcji stresu, ale także zmian w myśleniu i postawach wobec trudnych sytuacji. Kluczowe w ERT jest aktywne zaangażowanie pacjenta w proces terapeutyczny. Dzięki temu zyskuje on pełną kontrolę nad wyborem problemu, na którym chce się skupić oraz nad tempem pracy nad emocjami.
Holotropowa Terapia Oddychania
Holotropowa Terapia Oddychania, stworzona przez Stanislava Grofa, jest metodą transpersonalną, opierającą się na przyspieszonym oddechu, rytualnej muzyce oraz pracy z ciałem (Demiralay, 2022). Celem tej techniki jest wywołanie głębokich stanów świadomości, które umożliwiają pacjentowi pełne doświadczanie i uwalnianie trudnych emocji. Terapia ta wyróżnia się na tle innych metod tym, że nie skupia się na werbalnym przetwarzaniu traumy, ale na wspieraniu procesu integracji emocji i doświadczeń na poziomie ciała i umysłu.
W praktyce holotropowej terapii oddychania pacjent ma okazję przeżyć i zintegrować zarówno traumy biograficzne, jak i transpersonalne doświadczenia. Pozwala mu to w pełni zrozumieć własne problemy emocjonalne (Demiralay, 2022). Terapia ta opiera się na założeniu, że uzdrowienie przychodzi poprzez wspieranie naturalnych procesów organizmu, bez ingerencji terapeuty w ich przebieg.
Inne techniki uwalniania emocji
Oprócz Techniki Emocjonalnej Wolności (EFT), Techniki Uwalniania Emocji (ERT) i holotropowej terapii oddychania, istnieje wiele innych, bardziej tradycyjnych metod służących do uwalniania emocji. Należy do nich m. in. katartyczna terapia, stanowiąca klasyczną technikę psychologiczną, której celem jest umożliwienie pacjentom pełnego przeżywania i wyrażania emocji w bezpiecznym środowisku terapeutycznym. Poprzez wywoływanie i eksplorację intensywnych emocji, pacjenci są w stanie osiągnąć uczucie ulgi i wewnętrznego oczyszczenia, co prowadzi do emocjonalnego uzdrowienia (Benfield & Munday, 2020).
Psychodrama to kolejna metoda, w której pacjenci odgrywają scenariusze związane z ich emocjonalnymi przeżyciami. Ta technika umożliwia pacjentom odtworzenie i przetworzenie traumatycznych sytuacji w kontrolowanym otoczeniu, co może prowadzić do głębszego zrozumienia i uwolnienia trudnych emocji.
Terapia ekspresyjna to z kolei podejście, które pozwala pacjentom na wyrażanie emocji za pomocą artystycznych form, takich jak malowanie, muzyka czy taniec. Terapia ta opiera się na założeniu, że twórcze wyrażanie uczuć może prowadzić do ich zintegrowania i uwolnienia. Jest to metoda, która daje pacjentom przestrzeń do swobodnej eksploracji wewnętrznych doświadczeń, co sprzyja emocjonalnemu wyzdrowieniu (Benfield & Munday, 2020).
Popularyzacja technik uwalniania emocji
W temacie technik uwalniania emocji warto wymienić nazwisko, które z pewnością przyczyniło się do popularyzacji tego procesu terapeutycznego na całym świecie. To właśnie David R. Hawkins, w swojej książce Letting Go: The Pathway of Surrender, opisuje Technikę Uwalniania (Letting Go Technique), która koncentruje się na pozwalaniu emocjom swobodnie przepływać przez świadomość, zamiast je tłumić lub walczyć z nimi. Kluczowym aspektem tej metody jest akceptacja emocji w pełni, bez osądu, co prowadzi do ich naturalnego rozładowania. Hawkins wierzy, że świadome uwalnianie emocji może przynieść głęboki spokój wewnętrzny oraz poprawić zdrowie psychiczne i fizyczne. Jego podejście podkreśla znaczenie rezygnacji z kontroli nad emocjami, co umożliwia wejście na wyższe poziomy świadomości oraz duchowy rozwój (Hawking, 2012).
Masaż tantryczny na uwalnianie zablokowanych emocji
Masaż tantryczny również jest często spostrzegany jako skuteczna technika uwalniania emocji, dzięki jego głębokiemu, holistycznemu podejściu do ciała i umysłu. Poprzez delikatne, mocniejsze, powolne i szybsze, ale i świadome dotykanie ciała, masaż ten pomaga uwolnić zmagazynowane napięcia emocjonalne, które często nie są uświadamiane przez osoby poddające się tej praktyce. Ciekawym i częstym zjawiskiem podczas masażu tantrycznego jest spontaniczne wyzwolenie intensywnych emocji, czego wyrazem bywa płacz – więcej niż połowa osób doświadcza tego w trakcie sesji (płacz podczas masażu), często bez jasnej świadomości, co stanowi przyczynę ich reakcji. Często wyjaśnia się to jako energetyczne oczyszczenie – otwarcie kanałów energetycznych pozwalające na uwolnienie blokad emocjonalnych. Z naukowego punktu widzenia prawdopodobnym wytłumaczeniem takich reakcji może być aktywacja układu przywspółczulnego podczas głębokiego relaksu, która zmniejsza poziom stresu i umożliwia nieświadomemu umysłowi przetwarzanie tłumionych emocji. Innym możliwym mechanizmem jest oddziaływanie masażu na układ nerwowy, w tym na funkcje związane z pamięcią emocjonalną przechowywaną w ciele. Jednakże, takie reakcje podczas masażu tantrycznego nie zostały jeszcze dobrze zbadane w kontekście naukowym, co pozostawia pole do dalszych badań w tej dziedzinie.
Jak widać, techniki uwalniania emocji, takie jak EFT, ERT czy holotropowa terapia oddychania, oferują różnorodne podejścia do pracy z trudnymi emocjami, które łączą elementy tradycyjnych technik terapeutycznych z alternatywnymi metodami pracy z ciałem i umysłem. Każda z tych technik bazuje na założeniu, że emocje można uwalniać poprzez aktywne uczestnictwo w procesie terapeutycznym oraz świadome podejście do pracy z własnym ciałem i umysłem. Badania wskazują na wysoką skuteczność tych metod w redukcji stresu i lęku – nie ulega więc wątpliwości, że są to wartościowe narzędzia psychoterapeutyczne.
Bibliografia
Benfield, E., & Munday, C. C. (2020). Catharsis. In V. Zeigler-Hill & T. K. Shackelford (Eds.), Encyclopedia of Personality and Individual Differences. Springer.
Demiralay, D. (2022). The essence of the holotropic approach. Liberty University.
Irmak Vural, P., Körpe, G., & Inangil, D. (2019). Emotional freedom techniques (EFT) to reduce exam anxiety in Turkish nursing students. European Journal of Integrative Medicine, 32, 101002.
Hawkins, D. R. (2012). Letting go: The pathway of surrender. Veritas Publishing.
McCoy, R. M. (2004). Emotional release technique: A new desensitization method. Traumatology, 10(4), 245-251.
Zostaw komentarz